Een mooie tuin met weinig werk

Dat een ecologische tuin goed is voor de gezondheid en de biodiversiteit voel je als ecotuinier meteen aan door de lekkere groenten die je uit je moestuin haalt en door de vele dieren die spontaan naar je siertuin komen. Dat gevoel is nu ook wetenschappelijk bevestigd in een doctoraatsonderzoek van Belgisch bio-ingenieur Valerie Dewaelheyns. Volgens haar zijn tuintjes ook goed om koolstof op te slaan, een stof die broeikasgas afbreekt. Op die manier helpen ze zelfs de klimaatverandering tegengaan. Als je weet dat in Vlaanderen 8% van de grondoppervlakte bestaat uit privétuintjes terwijl bos nog altijd maar 11% inneemt, dan begrijp je dat de tuintjes heel belangrijk kunnen zijn om milieuproblemen op te lossen.

Helaas is dat grote potentieel onvolledig benut omdat de meeste tuinen niet ecologisch beheerd worden. Daar willen we met Ecotuinweetjes al jaren verandering in te brengen en met dit onderzoek voelen we ons gesteund om verder te doen. Ecologisch tuinieren betekent dat je de natuur meer zijn gang laat gaan. Simpel gezegd laat je de tuin dus verwilderen. De tuin mag je niet zien als een uitbreiding van je gestofzuigde living want dan krijg je alleen een gemillimeterd gazon omringd door dode stenen en dode beesten. Alleen taxidermisten die biljarten voelen zich thuis in zo’n groene woestijn. Nee, je moet een tuin eerder zien als een verlengstuk van de natuur rondom je huis. Daarom mag een plant net als in de natuur groeien op de plaats waar hij zich het best voelt en niet altijd op de keurslijfplek waar de tuineigenaar het wil. De tuin verwilderen is de natuur zijn gang laten gaan terwijl jij er alleen op toeziet dat alle planten zich inburgeren in je tuingemeenschap zonder een minderheidsgroep te onderdrukken.

De grote vraag is natuurlijk hoe je dat doet, je tuin laten verwilderen. Mensen van de smetvreesgeneratie slaan meteen in paniek. Verwilderen dat is volgens hen de rommel in je tuin laten liggen, het bouwvallige tuinhuis niet repareren en overal het onkruid laten groeien. Zij denken verkeerd. Echt tuinieren is gewoon het gericht sturen van spontane groei, zegt de Nederlandse tuinier-schrijver Romke Van De Kaa. In zijn boek ‘Verwilderen’ legt hij op een heldere en heel grappige manier uit hoe je die spontane groei kan stimuleren en sturen tegelijk.

In de eerste plaats moet je de planten het werk laten doen, dan moet jij minder tijd spenderen. Dat betekent dat je planten die spontaan komen ‘aanwaaien’ niet meteen uittrekt. Planten die je zelf zet of zaait, plaats je op een natuurlijke wijze en niet in vierkante perkjes. Als die planten later via hun zaad elders in de tuin opkomen ga je ze ook niet verwijderen.

Een volgende maatregel is je gazon anders beheren. Het kort gemaaide, egaal groene gazon is een van de meest arbeidsintensieve tuinelementen. Probeer dus die oppervlakte te verminderen door een deel ervan langer te laten groeien zodat madeliefjes en klaverbloempjes de kans hebben om te groeien. Het kleine deel dat je wel nog intensief maait kan meer koolstof ophouden als je het gras maait en mulcht. Dat betekent dat het gras tijdens het maaien heel fijn versneden wordt en blijft liggen. Het dient meteen als voeding voor de wortels. Extra bemesting is niet meer nodig. Mulchmaaiers worden dan ook door alsmaar meer mensen gekocht.

Een derde aspect van verwilderen is het kiezen van de juiste planten die in je tuingrond en je tuinklimaat passen. Hierover geeft Romke Van De Ka heel veel tips met telkens een grappige anekdote of kritische opmerking over een niet-ecologische manier van tuinieren. In een volgend bericht gaan we hier verder op in.

Door deze principes toe te passen heb je steeds minder tuinwerk en krijg je een gevarieerde, kleurrijke tuin waar allerlei dieren zich thuis voelen. Volgens Romke wordt tuinieren dan intelligenter en spannender. De lente is nog niet in het land. Je hebt dus nog tijd om naar de boekhandel te gaan en dit grappige boek te lezen. Eind maart ben je dan volledig klaar om je tuin nóg ecologischer te maken.