Lijfspreuk

"Tuinieren is de meest therapeutische, ecologische en opstandige daad
die je voor jezelf, je gezin en de maatschappij kan verrichten"
(Filip Muylle - Bliss)

donderdag 31 mei 2018

Bonen zaaien in mei en juni



Vanaf half mei is de grond meestal warm genoeg om bonen in open lucht te zaaien. Bonen hebben namelijk een grondtemperatuur van minstens 10°C nodig om te kiemen want het zijn warmteminnende planten die oorspronkelijk uit Amerika komen. Wij hebben het in deze tekst specifiek over prinsessenbonen. In Nederland spreekt men van slabonen.

Wil je groeivoorsprong, dan zaai je boontjes van half april tot half mei eerst in potjes die je binnen plaatst of in een serre. Als je krachtige plantjes hebt in die potjes ga je ze uitplanten in open lucht.

Je kan kiezen voor struikbonen of stambonen die laag blijven. Wij verkiezen echter staakbonen of stokbonen die in de hoogte groeien langs takken. Het voordeel is dat je meer opbrengst hebt per vierkante meter en dat de bonen na een regenbui snel opdrogen en ook geen last hebben van opspattende modder. Ook de staken vinden wij heel goed passen in een ecologische moestuin. Zo’n begroeide natuurlijke constructie oogt heel mooi en het trekt bestuivende insecten aan.


Als je beslist om staakbonen te kweken moet je dus eerst de staken plaatsen vooraleer je kan zaaien. De meest ecologische werkwijze om staken te verkrijgen is wilgen planten in je tuin waarvan je de geknotte takken hergebruikt als bonenstaak. Je neemt best takken die minstens 3 meter lang zijn. Een halve meter wordt ingegraven en 2,5 meter dient  dan als steun voor de bonenplant.

Verwijder vooraf wel de bast van de onderkant van die takken tot er minstens 50 cm bastvrij is. Je doet dit door de bast in repen van de stokken te scheuren van onderen naar boven. Bewaar die repen tot straks. Het verwijderen van de bast is van belang om te verhinderen dat de wilgentakken scheuten beginnen te krijgen. Uit bast die onder de grond zit vormen zich namelijk wortels die dan voedsel opnemen om de knopen aan de bovenkant van de tak te doen uitgroeien tot scheuten en twijgen.

De ontbaste takken kan je per vier als een puntige piramide plaatsen. Laat dan een kleine meter tussen de stokken. Je kan ook de stokken per twee aan de bovenkant samenbinden met opnieuw een kleine meter tussen beide staken. Naast één duo staken kan je nog veel duo’s bijplaatsen als je maar 60 cm ruimte laat tussen alle duo’s. Voor de stevigheid verbind je dan alle toppen van die duo’s met een horizontale wilgenstok. Een bonenconstructie vangt immers veel wind. Voor het samenbinden van de wilgentakken gebruik je de repen bast die je bewaard hebt. Die repen zijn namelijk heel soepel en super sterk. Ze doen dienst als natuurlijk touw. Na enkele dagen zijn ze droog en keihard geworden. Hun knoop blijft minstens een jaar stevig.


Als je bonenstaakcontructie klaar is kan het zaaien beginnen. Maak de grond onder de staken goed los en zaai een vijftal bonen op een diepte van 2 à 5 cm. Een andere methode is om de zaden op de grond te leggen en daarna een vijftal cm losse aarde boven de bonenzaden te strooien.

Het is van belang om rond de bezaaide grond meteen een bescherming van kippengaas of tuindraad te plaatsen. Duiven zijn verzot op de zaden en op de jonge scheuten van bonen. Later als de bonen zich rond de staken hebben gewikkeld kan je de bescherming verwijderen.


De verdere zorg voor de bonenplantjes is eerst en vooral om ze water te geven in droge perioden. Doe dit door geultjes rond de plant te maken en het water in die geulen te gieten. Rechtstreeks water geven door van bovenaf te begieten is niet goed voor de bloemen. Als de planten al enkele bladeren hebben kan je ze ook aanaarden (= een hoopje aarde rond de onderkant van de stengel strooien) om de plant stevigheid te geven. Ook wieden zal af en toe nodig zijn. Zaaien kan tot half juli waardoor je een laatste oogst krijgt begin oktober. Op voorwaarde dat het in die periode mooi zomerweer blijft.

De eerste oogst kan je verwachten na een tweetal maanden. Dat is na half juli als je rond half mei zaaide. De weersomstandigheden zorgen uiteraard voor vertraging of vervroeging. Om oogstspreiding te hebben zaai je vanaf half mei om de twee weken per staak of per duo staken.
Bonen zijn een heel dankbare groente om te kweken en ze geven je echt een zomers gevoel in je moestuin. Veel plezier ermee!