Het pigment
chlorofyl is in de zomer overvloedig aanwezig in het blad en kleurt daardoor
het blad groen. In de herfst vermindert de hoeveelheid zonlicht en dalen de
temperaturen waardoor de aanmaak van chlorofyl daalt. Bovendien beginnen de
bomen op dat moment actief het chlorofyl uit hun bladeren weg te halen om het
in hun takken op te slaan.
De herfstbladeren zullen geel kleuren als het
pigment xantofyl dat al tijdens de zomer in kleinere hoeveelheden in het blad
zaten nu plots in de meerderheid is omdat het chlorofyl verdwenen is. Ze worden
oranje als het pigment caroteen de overhand neemt. Tannines zorgen voor een
bruine kleur. Voor de kleur rood is het pigment anthocyaan verantwoordelijk. In
tegenstelling tot xantofyl wordt anthocyaan pas in de herfst aangemaakt door de
boom. Rode herfstbladeren aanmaken is voor de boom een verdedigingsmechanisme
tegen de insecten die afkomen op de aminozuren in de bladeren. Insecten blijken
namelijk meer aangetrokken te worden tot gele bladeren omdat die evolutionair
gezien zouden wijzen op zwakkere bomen.
Als rode herfstbladeren beter beschermen
tegen insecten, waarom overheerst in Europa dan de gele herfstkleur en in
Noord-Amerika de rode kleur?
Daarvoor moeten we heel erg ver terug gaan in
de tijd. Tot 35 miljoen jaar geleden waren grote delen van de aarde bedekt met
tropisch regenwoud waarvan de bomen altijd groen waren. Relatief plots kwamen de
ijstijden er aan. In die tijd evolueerden de bomen naar bladverliezende planten
die rode herfstbladeren probeerden om insecten af te houden. In Noord-Amerika
en Oost-Azië zorgden de noord-zuid gerichte bergketens dat zowel de bomen als hun
insectenbelagers tijdens de opeenvolgende ijstijden konden emigreren en terug
immigreren in de warmere perioden. De bomen moesten hun verdedigingstechniek
met rode bladeren handhaven.
In Europa waren de Alpen echter geen hulp
maar een belemmering want die bergketen is oost-west gericht en vormde dus een
echte muur die migrerende planten en dieren tegenhield. Vele boomsoorten
stierven uit en daardoor ook de insecten die van hun sap leefden. De sterke boomsoorten
die overleefden hadden niet meer te maken met belagende insecten en daardoor lieten
ze stilaan hun verdedigingsmechanisme van rode herfstbladeren varen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten